Washington DC, Julayi 1, 2025- Ngemuva kwenkulumompikiswano yemarathon cishe amahora angama-24, iSenethi yaseMelika yaphasisa umthethosivivinywa wokunciphisa intela kanye nokusetshenziswa kukaMongameli wangaphambilini uDonald Trump - obizwa ngokusemthethweniIsenzo Esikhulu Nesihle- nge-razor-thin thin. Lo mthetho, ofana nezithembiso eziningi zikaTrump zomkhankaso womkhankaso wonyaka odlule, manje usubuyela eNdlu ukuze kudingidwe kabanzi ngayo.
Umthethosivivinywa uphasiswe njeivoti elilodwa elisele, egcizelela ukwehlukana okujulile ngaphakathi kweCongress mayelana nosayizi womthethosivivinywa, ububanzi, kanye nomthelela wezomnotho ongaba khona.
“Wonke Umuntu Uthola Okuthile” — Kodwa Ngaziphi Izindleko?
Ngenkathi egubha ukunqoba kweSenethi ngesikhathi evakashele esikhungweni sokuboshwa kwabokufika eFlorida, uTrump uthe,"Lesi yisikweletu esihle. Wonke umuntu uyawina."
Kepha ngemuva kweminyango evaliwe, abenzi bezomthetho benza izivumelwano eziningi ngomzuzu wokugcina ukuze bawine amavoti. USenator uLisa Murkowski wase-Alaska, obekubalulekile ukwesekwa kwakhe, uvumile ukuthi uthole izinhlinzeko ezivuna izwe lakhe - kodwa akazange akhululeke ngenqubo esheshayo.
"Lokhu bekushesha kakhulu," etshela izintatheli ngemuva kokuvota.
"Ngiyethemba ukuthi iNdlu izowubhekisisa lo mthethosivivinywa futhi ibone ukuthi asikabi lapho."
Yini Esentweni Enkulu Nenhle?
Inguqulo yeSenethi yalo mthethosivivinywa ihlanganisa izinsika ezimbalwa zenqubomgomo:
-
Inweba unomphelaukuncishiswa kwentela yenkathi kaTrump kuzo zombili izinkampani kanye nabantu ngabanye.
-
Inikeza amabhiliyoni angama-70ukwandisa ukuphoqelelwa kwabokufika kanye nokuphepha emngceleni.
-
Ikhula ngokuphawulekayoukusetshenziswa kwemali kwezokuvikela.
-
Inciphisa uxhasowezinhlelo zesimo sezulu kanye ne-Medicaid (uhlelo lomshwalense wezempilo wenhlangano yabantu baseMelika abahola kancane).
-
Inyusa umkhawulo wesikweletungama-dollar ayizigidi eziyizinkulungwane eziyisi-5, kanti izikweletu zikahulumeni kulindeleke ukuthi zikhuphuke zidlule ama-3 trillion.
Lezi zinhlinzeko ezishanelayo zibangele ukugxekwa kuyo yonke imikhakha yezombangazwe.
Ukungezwani Kwe-GOP Kwangaphakathi Kuyanda
Ngaphambilini iNdlu yayiphasise eyayo inguqulo yalo mthethosivivinywa, ukuvumelana okuklanywe kahle okwahlanganisa kancane amaphiko eqembu alwela inkululeko, amaphakathi, futhi agxile kwezokuvikela. Manje, inguqulo eguquliwe yeSenethi ingase iphazamise leyo bhalansi entekenteke.
Ama-conservatives ezimali, ikakhulukazi lawo ase-House Freedom Caucus, baphakamise ama-alamu. Esitatimendeni senkundla yezokuxhumana, leli qembu lithe inguqulo yeSenethi izongeza$650 billion ngonyakaku-deficit federal, ukuyibiza"Hhayi isivumelwano ebesivumelene ngaso."
Khonamanjalo, ama-centrists azwakalise ukukhathazeka ngokuncishiswa kweMedicaid kanye nezinhlelo zezemvelo, besaba ukuhlehla ezifundeni zabo.
Ifa likaTrump kanye ne-GOP Pressure
Yize kunengxabano, ama-House Republicans abhekene nengcindezi enkulu evela kuTrump uqobo. Umongameli wangaphambili ubeke lo mthetho njengesisekelo sefa lakhe lezepolitiki—uguquko lwenqubomgomo yesikhathi eside olwenzelwe ukwedlula ukuphatha okuzayo.
"Lokhu akukona nje ukunqoba okwamanje," kusho uTrump,
"Lolu wushintsho lwesakhiwo okungekho mongameli wesikhathi esizayo ongaluhlehlisa kalula."
Ukuphasisa lo mthethosivivinywa kuzophawula ukunqoba okukhulu kwezomthetho kwe-GOP ngaphambi kokhetho lwaphakathi nonyaka ka-2026, kodwa kungase kudalule nokuhlukana okujulile eqenjini.
Yini Okulandelayo?
Uma iNdlu igunyaza inguqulo yeSenethi-mhlawumbe maduze nje ngoLwesithathu-umthethosivivinywa uzobhekisa amabombo etafuleni likamongameli ukuze usayinwe. Kepha amaRiphabhlikhi amaningi aqaphile. Inselelo izoba ukubuyisana nokuhlukana kwemibono ngaphandle kokuphazamisa umfutho walo mthethosivivinywa.
Kungakhathaliseki isiphetho sayo sokugcina, iIsenzo Esikhulu Nesihlekakade isiphenduke ingqophamlando empini ebanzi yezezimali nezombusazwe yaseMelika—ethinta izinguquko zentela, ukuthuthela kwelinye izwe, ukusetshenziswa kwemali kwezokuvikela, kanye nokuzinza kwezimali kukahulumeni wobumbano isikhathi eside.
Umthombo: Kushintshwe futhi kwanwetshwa kusukela ekubikeni kwezindaba ze-BBC.
Isihloko sokuqala:bbc.com
Isikhathi sokuthumela: Jul-02-2025